Europejskie odpowiedniki CLJ-ki

Centralna Liga Juniorów zawsze miała w swoim zamyśle jeden główny cel – przygotować młodego zawodnika do gry w seniorach. Rozgrywki są scentralizowane, dzięki czemu najlepsi juniorzy mogą grać z najlepszymi. W Polsce trwa dyskusja na temat wieku najstarszego juniora – czy powinien nim być 18-latek, 19-latek, czy może nawet 20-latek? Jakie podejście do młodzieżowych rozgrywek mają inne kraje w Europie?

Na naszym portalu wielokrotnie poruszaliśmy temat reformy CLJ i poziomu ligi. Większość trenerów optuje za powrotem formatu rozgrywek U-19. Dlaczego? – Uważam, że ta liga powinna bezwzględnie funkcjonować w kategorii U-19. Dlatego, że my jako Polska nie mamy tyle utalentowanej młodzieży, żebyśmy sobie pozwolili na utratę całego rocznika. Dojrzewanie biologiczne u nas też jest opóźnione w porównaniu z Hiszpanią czy Francją. Dlatego nam potrzeba każdego miesiąca, tygodnia czy roku, żeby ich przygotować do gry w seniorach – mówi  Mirosław Dawidowski, dyrektor sportowy UKS-u SMS-u Łódź.

– U nas zrobiliśmy to tak, że obniżyliśmy wiek juniora. Ciekawy pomysł… Chłopak, który kończył wiek juniora miał 19 lat i nie mógł sobie poradzić w seniorach. To teraz, gdy zawodnik ma 18 lat i kończy wiek juniora, to sobie lepiej poradzi? Ciekawa logika – uważa Janusz Kowalski, trener-koordynator Gwarka Zabrze.

Przejście z wieku juniora do seniora to chyba najtrudniejszy moment w karierze zawodnika. Mimo że jest wyróżniającą się postacią wśród rówieśników, w piłce seniorskiej może odbić się jak od ściany.

Wiele było przypadków niespełnionych talentów. Zatem, co należy zrobić, żeby ułatwić młodemu piłkarzowi start z dorosłą piłką?

Stopniowo wprowadzać na wyższy poziom, ogrywać ze starszymi zawodnikami. Model Lecha Poznań może posłużyć jako dobry przykład. Mają drużynę rezerw w II lidze, która składa się w głównej mierze z nastolatków. We wszystkich CLJ-kach grają młodszymi chłopakami.

„Kolejorz” jest jednak wyjątkiem. I nie przeszkadza mu to, że nie ma CLJ U-19, bo ten zespół już gra na poziomie seniorskim. Centralnym z wymagającymi, często doświadczonymi rywalami. Jednak inne kluby nie mają takiego komfortu pracy. Dlatego rozgrywki w takim formacie przedłużają zawodnikom czas na odpowiednie przygotowywanie się do wejścia w seniorską piłkę.

Jak to wygląda w innych krajach europejskich? PZPN wprowadził CLJ U-18, bo większość tak gra i się to sprawdza? Na pewno nie jesteśmy wyjątkiem w tej kwestii, bo Szwajcarzy (Swiss U-18 Elite League), Austriacy (ÖFB Jugendliga U-18) oraz Ormianie (Patanekan Arajnutyun U-18) też najstarszy poziom juniorski mają wyznaczony na 18. rok życia.

Aczkolwiek to nie jest reguła. Większość krajów nie powiela tego schematu rozgrywek. Najczęściej przewija się format U-19, co jest zrozumiałe, bo nawet UEFA zorganizowała europejskie puchary (UEFA Youth League) dla zawodników w tym wieku.

I tak to wygląda w krajach takich jak: Francja (Championat National U-19), Niemcy (A-Junioren Bundesliga), Włochy (Primavera 1), Holandia (Eredivisie U-19), Czechy (1. Dorostenecká liga), Turcja (Türkiye Ligi U-19 Elit A), Dania (U-19 Boys League), Grecja (Super League 1 K19), Szwecja (U-19 Allsvenskan), Bośnia i Hercegowina (Premijer Liga BiH U-19), Finlandia (A-Pojat) czy nawet Estonia (U-19 Eliitliiga Esiliiga).

Nie w każdym kraju rozgrywki młodzieżowe są w pełni scentralizowane. W Szwecji, Niemczech, Francji czy Holandii są one rozbite na grupy. W Polsce też tak było – przed reformą CLJ istniał podział na Wschód i Zachód, ale wtedy juniorzy mogli mieć po 19 lat.

W Anglii jest Premier League 2, gdzie mogą grać zawodnicy do lat 23. Oczywiście jest też Premier League U-18, ale nie jest to ostatni etap dla juniora na Wyspach. W Portugalii (Liga Revelacao) też mogą występować piłkarze do 23. roku życia w lidze juniorskiej. Tylko że tam, droga do pierwszego zespołu może być dłuższa. Jest zespół U-23, do tego dochodzą rezerwy, a w przypadku najlepszych ekip dotyczą one zaplecza portugalskiej ekstraklasy (FC Porto, Benfica czy Sporting).

Przygotowany, skonkretyzowany plan na rozwój młodych graczy i odpowiednie wprowadzanie do seniorskiej piłki. Model nieco przypomina Lecha Poznań.

W kuluarach mówi się, że do regulaminu CLJ wróci zapis o zawodnikach do 19. roku życia. Jednak można zastanowić się też nad innymi opcjami i przyjrzeć się wspomnianej Portugalii albo nawet Rosji. Tam z kolei funkcjonuje Premier Liga U-20.

Nie ma jednej recepty na wiedzę, jest wiele możliwości. Należy szukać optymalnego rozwiązania, aby zawodnicy płynnie przechodzili z juniora do seniora. To jest problem, z którym walczymy nie tylko w Polsce, ale i na całym piłkarskim świecie.

Zawodnikowi potrzebny jest czas, a można go wydłużyć poprzez formaty rozgrywek. Choć w Anglii mogą grać zawodnicy do lat 23, średnia wieku tej ligi wynosi poniżej 20 lat. Podobnie jest w Portugalii, a w Rosji wynosi 18,7. To, że jest jakiś zapis o najstarszych zawodnikach, nie oznacza to, że nie mogą grać ich młodsi koledzy.

Załóżmy, że młody piłkarz w wieku 15 lat ma papiery na granie. Wyróżnia się w zespołach juniorskich, ale jest to za wcześnie, żeby go wprowadzać do pierwszego zespołu. Być może rozwiązaniem byłyby ligi U-23 czy U-20, gdzie rywalizuje z dużo starszymi zawodnikami, na poziomie zbliżonym do seniorskiego?

Fot. Newspix