Najlepszy suplement do tej pory? Ponad 250 stron o systemie 1-3-5-2

Czas pandemii na niektóre działania wcale nie wpłynął negatywnie, a wręcz je przyspieszył. Rok 2020 przyniósł chociażby premiery aż trzech suplementów Narodowego Modelu Gry PZPN. W grudniu ukazał się ten o systemie 1-3-5-2, autorstwa kilku selekcjonerów młodzieżowych reprezentacji Polski.

Jeśli idzie o książki na temat taktyki, w Polsce wciąż skazani jesteśmy na duży nieurodzaj. Każda pozycja powinna więc cieszyć. NMG polecić można jednak bez zbędnej kurtuazji, bo to ponad 250 stron zagadnień teoretycznych opatrzonych licznymi rysunkami i pomysłami, z których korzystać może każdy trener.

– Cechą charakterystyczną dla tego systemu jest w pełni wykorzystanie szerokości boiska poprzez odpowiednie ustawienie wahadłowych, częste zmiany ciężaru gry i kreowanie sytuacji w przewadze jednego lub dwóch zawodników – czytamy we wstępie. I wokół tych cech rozszerzane są dalej liczne możliwości.

Czy podczas obrony wysokiej chcemy, by presję na przeciwniku wywierał wahadłowy? A może zaatakować go powinien któryś z graczy środka pola? Rysunki taktyczne podkreślające plusy i minusy poszczególnych rozwiązań mogą przybliżyć trenerów do decyzji, którą jako liderzy zespołu prędzej czy później zmuszeni będą podjąć.

– System 1-3-5-2 kosztem zawodników funkcjonujących w bocznych sektorach strukturalnie opiera swoją przewagę na środkowym sektorze. Obok trzech środkowych obrońców mamy trzech pomocników oraz dwóch napastników, co w sumie daje ośmiu zawodników tam, gdzie o swobodę i wolną przestrzeń najtrudniej (…) Nanosząc system z czwórką obrońców i dwoma zawodnikami w każdym bocznym sektorze boiska na siebie, widać, że przewaga w centrum jest charakterystyczna dla 1-3-5-2.

By z tej przewagi skorzystać jednak, warto posiadać konkretny plan na mecz. Inspiracji do jego stworzenia w suplemencie znajdziemy całkiem sporo.

Bo suplement ten skupia się głównie na organizacji gry w atakowaniu, bronieniu i w fazach przejściowych (z dodatkowym podziałem rozdziałów na np. otwarcie, budowanie i zakończenie gry czy bronienie niskie, średnie i wysokie), określając w każdym momencie główne zasady rywalizacji w różnych wariantach oraz przykładowe środki treningowe, za pomocą których określone zachowania będziemy w stanie zaakcentować. Po lekturze więc materiał wnikliwie trzeba jeszcze przeanalizować, by zrozumieć do których rozwiązań osobiście jest nam najbliżej.

Skoncentrowany czytelnik znajdzie też w NMG sporo detali. Przykłady? Szybki rzut oka na moje notatki…

– Sugeruje się, by skrzydłowi 7 i 11 w fazie otwarcia gry znajdowali się pomiędzy liniami przeciwnika (pomocy i obrony), tak aby swoim ustawieniem pozostawili rywala w dyskomforcie odpowiedzialności (obrońca czy pomocnik).

– Jedną z najważniejszych zasad dotycząca systemu 1-3-5-2 jest bezwzględne utrzymanie pozycji w świetle bramki przez jednego z napastników. A więc dopuszczalne jest opuszczenie pola karnego przez jednego z zawodników nr 9 lub 10, ale drugi musi wówczas zmienić swoje ustawienia i zająć obszar w świetle bramki, gdzie absorbować ma uwagę obrońców oraz czekać na ewentualne podanie.

– Ważnym aspektem decydującym o właściwym funkcjonowaniem napastników są ich przeciwne ruchy w pionie boiska. Jeżeli zawodnik nr 10 wykona przykładowo ruch do piłki, to zadaniem zawodnika nr 9 jest utrzymanie wysokości, na której się znajdował, bądź wykonanie ruchu od piłki.

– Najwyższy zawodnik ustawia się w murze po skrajnej stronie (czyli najdalej względem bramkarza).

Mało? To tylko część ciekawostek, na które ja zwróciłem uwagę. Każdy szkoleniowiec wyeksponuje pewnie kolejne własne. Ja myślę, że to w ostatnim czasie najmocniejsza publikacja PZPN-u. Lektura obowiązkowa dla każdego polskiego trenera. Publikacja, z której czerpać można garściami. A która przeszła póki co trochę… bez echa – choć przecież dostępna jest do pobrania za darmo. Zdecydowanie polecam, jednocześnie zachęcając do odsłuchu „Jak Uczyć Futbolu” na temat systemu 1-3-5-2:

W skrócie – o czym jest ta książka?
– o systemie 1-3-5-2
– o jego cechach charakterystycznych, zaletach i wadach
– o różnych taktycznych możliwościach rozwiązań w poszczególnych fazach gry tego systemu
– o tym w jaki sposób poruszać powinien się każdy zawodnik w przypadku wyboru określonego wariantu atakowania lub bronienia
– o ważnych zasadach wzajemnych oddziaływań zawodników na boisku
– o konfrontacji systemu 1-3-5-2 z innymi systemami
– o tym jak za pomocą środków treningowych nauczać wybranych rozwiązań

PRZEMYSŁAW MAMCZAK