Gry i zabawy, jako ważny element w treningu dzieci i młodzieży

Gry i zabawy są świetnym sposobem na zachęcenie dzieci i młodzieży do ruchu. Naszym zadaniem jako trenerów jest przede wszystkim ukształtowanie zdrowych, sprawnych i świadomych ludzi, którzy będą wiedzieli, że wysiłek fizyczny daje wiele pozytywnych efektów wpływających na zdrowie i samopoczucie. Dlatego w treningu powinniśmy uwzględniać wiele gier i zabaw ruchowych, które są bardzo atrakcyjną formą aktywności fizycznej.

Gry i zabawy wpływają na sprawność poprzez naukę odpowiedniej techniki poruszania się. Ludzki mózg składa się z dwóch półkul i każda z nich ma odmienne funkcje. Lewa półkula jest bardziej analityczna, prawa półkula natomiast odpowiada za kreatywne myślenie. Prawa natomiast ma największy wpływ na naukę i odwzorowanie ruchu, a także na gromadzenie, przetwarzanie i odpowiadanie na bodźce podczas gry.

To prawa półkula odpowiada za zwinność zawodnika i jego talent ruchowy. Dlaczego? Ponieważ pozwala na zapamiętywanie bardzo złożonych ruchów, których wybiórcza pamięć lewej półkuli nie jest w stanie. Druga ważna funkcja prawej półkuli to zdolność wyobrażeniowa. To dzięki niej zawodnik jest w stanie lepiej wyobrazić sobie ruch i przyswoić technikę. Stąd też wielu utalentowanych zawodników ma właśnie lepiej rozwiniętą prawą półkulę mózgu. Wprowadzanie gier i zabaw będzie najbardziej skuteczne w nauce młodych zawodników podstawowych umiejętności ruchowych. Będą wpływać na zapamiętywanie ich i właściwy automatyzm ruchowy.

W szkoleniu dzieci i młodzieży ważne są wskazówki zewnętrzne podczas nauczania podstawowych wzorców. Jeśli chodzi o podstawowe techniki poruszania się, proces nauki przebiegnie szybciej, jeśli zawodnik będzie mógł wyobrazić sobie zadany przez trenera ruch. Wyobraźmy sobie snowboardzistę, który zaraz najedzie na przeszkodę, by wykonać skomplikowaną ewolucję w powietrzu. Zanim to wykona, przed każdym skokiem musi ten ruch przedstawić sobie w myślach, inaczej jeśli tego nie zrobi, istnieje spore ryzyko porażki. Dlatego zachęcajmy dzieci do tego, aby na początku wyobraziły sobie ten ruch, który im pokazujemy. Pokaz musi być wykonany bardzo dobrze, aby dzieci, które są wzrokowcami, szybciej się go nauczyły. Główną rolą trenera jest rozbudzenie wyobraźni każdego z uczestników tak, by mogli oni właściwie odwzorować ruch.

Do tego potrzebne są 3 najważniejsze elementy:

1. Przyciągnięcie uwagi
2. Perfekcyjny pokaz
3. Używanie wskazówek zewnętrznych

Jeżeli dzieci, nie będą zainteresowane tym, co chce przekazać trener, to nie zdobędzie on ich uwagi. Wszystko zależy od tego, jak zachęci dzieci, jakich słów użyje, czy zrobi zbiórkę itp. Chodzi o stały element, w którym będą one wiedziały, że za chwile odbędzie się coś interesującego. Jeśli uczestnicy nie spojrzą na trenera, to nie przejdzie on do następnego etapu, jakim jest perfekcyjny pokaz. Dziecko jest wzrokowcem, dlatego właściwy pokaz może zastąpić tysiąc słów. W gestii szkoleniowca leży także perfekcyjne opanowanie prezentowanego ćwiczenia.

Po trzecie, używanie wskazówek zewnętrznych znacznie uprości przekaz. Dzieci rozumują skojarzeniowo. Jeśli wymyślisz odpowiednią wskazówkę zewnętrzną odpowiadającą ruchowi, to jest bardzo duża szansa, że dzieci szybko opanują wykonanie tego ruchu. Jest wiele trenerów, którzy robią błąd i stosują zbyt wiele wskazówek odnoszących się do części ciała zawodnika np. wyprostuj kolano, zegnij biodro, napnij mięsień. To nie trafia do odbiorców. Lepszym rozwiązaniem jest użycie wskazówek takich jak: „zwiń za sobą dywan”, ” jak byś przenosił nogę nad wyimaginowanym płotkiem”, „wystrzel jak rakieta” itp.

Aby skuteczniej trafić do młodych odbiorców, musimy stosować różne formy nauczania.Rozróżniamy trzy formy prowadzenia całej lub części jednostki treningowej. Należą do nich forma ścisła, zadaniowa oraz zabawowa. Wszystkie z nich są skuteczne, zależy tylko z jaką grupą wiekową mamy do czynienia oraz jaki efekt chcemy osiągnąć.

Każda z tych form ma swoje plusy i minusy i to od trenera zależy, jaki efekt chce uzyskać.

W zależności od stopnia dojrzałości będziemy wykorzystywać w większym wymiarze albo formy ścisłe, albo zabawowe. Dla przykładu  formy zabawowe będą lepiej przyswajane przez dzieci przed okresem pokwitania. Jednak od czasu do czasu warto też wprowadzać je u zawodników po okresie pokwitania w celu zmniejszenia monotonni na treningu. Tak samo rzecz odnosi się do gier zespołowych. Ich specyfika wymaga wysoce opanowanych umiejętności techniczno-taktycznych w porównaniu do gier ruchowych, których celem jest rywalizacja wykorzystująca inne umiejętności, nawet dalekie od specyfiki uprawianej dyscypliny.

Tekst powstał we współpracy z Jakubem Grzędą i Witoldem Zielazkiem z PeakPer4Mance. 

fot. Przemysław Szyszka/Lechpoznan.pl